بعد از عکس کشف حجاب کارمندان طاقچه و همچنین تحرکاتی از این دست از دیگر استارتآپها برای نوشتن یادداشتی در حال تامل و مطالعه و تحقیق بودم؛ در همین راستا با دو مستند در زمینه استارتآپها مواجه شدم بعد از تماشای آن‌ها در نظرم آمد که قبل از نوشتن هر یادداشتی که آیا تصمیم بر انتشارش بگیرم یا نه، این دو مستند را معرفی کنم. مستند «لاتارینو» و مستند «شب‌نامه».
مستند شب‌نامه بیشتر وارد فضای امنیتی پشت پرده استارتآپها شده است و به فضای نفوذی که وجود دارد می‌پردازد و تا حدی هم به جاسوسی‌ها سیامک نمازی اشاره دارد.
مستند لاتارینو به این لایه که در شب‌نامه پرداخته شده است کاری ندارد ولی در عوض به لحاظ اقتصادی و ریل‌گذاری‌هایی که در دهه ۹۰ در این زمینه می‌شود را به خوبی نشان می‌دهد. و همچنین از این نظر که استارتآپها چه شد که در ایران به این صورت جدی شد و چه تاریخچه‌ای داشتند هم مستند لاتارینو خوب است و اینکه در نهایت الان کارکرد این اکوسیستم استارت‌آپی چیست؟ هم برای به تعبیری دولتی‌ها و هم برای نیمه‌دولتی‌ها و خصوص‌ها و از طرف دیگر برای نسل جوانی که وارد این اکوسیستم می‌شود چه به ارمغان می‌آورد؟ و در نهایت اینکه در حال حاضر چرا «استارت‌آپ ویزا» چرا فراگیری شده است؟ و اینکه سیاست‌های دانش‌بنیانی ما بر ضد منافع‌مان است.
نظر شخصی من است که این دو مستند را باید در کنار هم دید؛ یعنی دیدن تحلیل‌های فقط یکی از این دو مستند، به شما کمک نمی‌کند که بتوانید به صورت کامل فضای استارتآپها و دانش‌بنیانی‌ها را تحلیل کنید. نمی‌خواهم نگاه‌های امنیتی را خیلی تشدید کنم، ولی بدون نگاه‌های امنیتی و نادیده گرفتن «نفوذ»، آن‌هم در رده‌های بالا، این تحلیل که صرفا یک اشتباه بوده است که این اتفاقات را رقم زده است، کاملا تحلیل اشتباهی است و صحنه را کامل ندیده است؛ رد پای نفوذ در این جریان روشن است.
و در پایان اینکه توصیه می‌کنم «دانشجویان» به خصوص دانشجویان مهندسی، چه علاقه‌ای به استارت‌آپ داشته باشند و چه نداشته باشند؛ حتما مستند لاتارینو را تماشا کنند.
